Stel je de overgang uit als je de pil doorslikt? Ontdek hoe het écht zit
De overgang is een belangrijk keerpunt in het leven van elke vrouw. Toch bestaat er veel verwarring over de invloed van hormonale anticonceptie – zoals de pil – op dit natuurlijke proces. Want wat gebeurt er als je de pil jarenlang slikt of zelfs doorslikt? Kun je daarmee de overgang uitstellen of vertragen? In dit uitgebreide artikel leggen we uit wat er in je lichaam gebeurt, hoe de pil werkt, en hoe je kunt herkennen of je al in de overgang zit, zelfs als je kunstmatige hormonen gebruikt.
De overgang: wat gebeurt er in je lichaam?
De overgang, of menopauze, is een natuurlijk proces waarbij je lichaam overschakelt van vruchtbaar naar niet-vruchtbaar. Dit gebeurt doordat je eierstokken geleidelijk stoppen met het produceren van de vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen en progesteron. Hierdoor:
- Wordt je menstruatie onregelmatiger en uiteindelijk stopt deze helemaal.
- Ervaar je typische overgangsklachten zoals opvliegers, stemmingswisselingen, vermoeidheid en slaapproblemen.
- Wordt je botmassa minder en neemt het risico op hart- en vaatziekten toe.
De overgang bestaat uit drie fasen:
- Perimenopauze: De periode waarin de eerste hormonale schommelingen beginnen. Je menstruatie wordt onregelmatig en klachten kunnen ontstaan.
- Menopauze: Het moment waarop je 12 maanden achter elkaar niet meer hebt gemenstrueerd.
- Postmenopauze: De fase na de menopauze, waarin je lichaam zich aanpast aan het nieuwe hormonale evenwicht.
Gemiddeld vindt de menopauze plaats rond de leeftijd van 51 jaar, maar dit verschilt per vrouw. Factoren zoals genetica, levensstijl, roken en bepaalde medische behandelingen kunnen invloed hebben op het moment van de overgang.
Hoe werkt de anticonceptiepil precies?
De anticonceptiepil bevat synthetische hormonen – meestal een combinatie van oestrogeen en progestageen – die je natuurlijke cyclus onderdrukken. Daardoor:
- Vindt er geen eisprong plaats.
- Wordt het baarmoederslijmvlies minder geschikt voor innesteling.
- Wordt het slijm in de baarmoederhals dikker, waardoor sperma moeilijker naar binnen komt.
De klassieke pil slik je 21 dagen, gevolgd door een stopweek van 7 dagen waarin je een onttrekkingsbloeding krijgt. Maar veel vrouwen kiezen ervoor om de pil door te slikken, bijvoorbeeld om klachten als menstruatiepijn of migraine te verminderen.
Maskeert de pil de overgang?
Ja, en dit is een belangrijk punt. Doordat de pil zorgt voor een constante aanvoer van kunstmatige hormonen, lijken veel natuurlijke overgangsverschijnselen op de achtergrond te verdwijnen. Dit betekent:
- Je menstruatie blijft regelmatig of verdwijnt helemaal bij doorslikken.
- Opvliegers, nachtelijk zweten en stemmingswisselingen kunnen minder heftig zijn of zelfs uitblijven.
- Je krijgt het idee dat je cyclus nog “normaal” is, terwijl je lichaam intern al grote veranderingen doormaakt.
Vrouwen die de pil slikken merken soms pas dat ze in de overgang zitten wanneer ze ermee stoppen.
Kun je de overgang uitstellen door de pil te slikken of door te slikken?
Het korte antwoord is: nee. De overgang is een natuurlijk verouderingsproces van je eierstokken. Die raken op een gegeven moment “op” en stoppen met het produceren van oestrogeen en progesteron. De pil beïnvloedt dit proces niet.
Wat de pil wel doet, is de symptomen van de overgang maskeren. Je kunt dus het gevoel hebben dat je nog niet in de overgang zit, maar biologisch gezien kunnen je eierstokken al lang bezig zijn met de afbouw van hun functie.
Kortom: de pil verandert niets aan het moment waarop je lichaam de overgang bereikt – het beïnvloedt alleen de manier waarop jij die overgang ervaart.
Wanneer weet je of je in de overgang zit als je de pil gebruikt?
Omdat de pil je natuurlijke cyclus onderdrukt, is het moeilijk te zeggen of je nog vruchtbaar bent of al in de menopauze zit. Mogelijkheden om erachter te komen zijn:
1. Stoppen met de pil
Als je boven de 45 bent en je stopt met de pil, kun je de natuurlijke cyclus afwachten. Als je na een jaar nog steeds niet ongesteld bent geworden, kun je aannemen dat je in de menopauze zit.
Let op: dit moet in overleg met je arts, zeker als je stopt met de pil terwijl je overgangsklachten verwacht.
2. Bloedonderzoek
Een arts kan je FSH (follikelstimulerend hormoon) en oestrogeenwaarden meten. Deze geven een indicatie van je hormonale status, maar zijn minder betrouwbaar zolang je kunstmatige hormonen gebruikt. Meestal moet je een paar maanden stoppen met de pil voor een betrouwbare meting.
Waarom kiezen vrouwen rond de overgang toch voor de pil?
Er zijn diverse voordelen aan het slikken van de pil in de perimenopauze:
- Regelmatiger en voorspelbaarder menstruatiepatroon
- Minder last van bloedverlies, menstruatiekrampen of migraine
- Vermindering van overgangssymptomen zoals opvliegers
- Voorkomt ongewenste zwangerschap, wat nog steeds mogelijk is tijdens de perimenopauze
- Botbescherming, omdat oestrogeenverlies op latere leeftijd het risico op osteoporose verhoogt
Toch is de pil niet voor iedereen geschikt. Vrouwen boven de 40 hebben een verhoogd risico op trombose, hart- en vaatziekten en hoge bloeddruk – vooral als ze roken of overgewicht hebben. In die gevallen wordt vaak gekeken naar alternatieven zoals een spiraaltje, minipil of hormoontherapie.
Wat zijn de alternatieven na de pil?
Ben je boven de 45 en wil je stoppen met de pil? Dan zijn er alternatieven die je kunnen ondersteunen in de overgang:
- Hormoonsubstitutietherapie (HST): bevat lagere doses hormonen dan de pil en is specifiek gericht op het verlichten van overgangsklachten.
- Bio-identieke hormonen: steeds populairder, maar de werkzaamheid en veiligheid worden nog onderzocht.
- Niet-hormonale opties: zoals bepaalde antidepressiva (in lage dosering), fyto-oestrogenen (plantaardige oestrogenen), voedingssupplementen, en leefstijlaanpassingen zoals beweging, yoga of meditatie.
Wat gebeurt er als je stopt met de pil rond je 50e?
Veel vrouwen stoppen met de pil om te ontdekken of ze in de overgang zijn. Na het stoppen kun je het volgende verwachten:
- Je natuurlijke cyclus komt terug (als je nog niet in de menopauze bent).
- Overgangsklachten kunnen ineens opduiken.
- Je kunt tijdelijk onregelmatige of hevige menstruaties krijgen.
Bespreek dit altijd met je huisarts, zodat je begeleid wordt en eventueel tijdig kunt overstappen op een andere vorm van ondersteuning.
Veelgestelde vragen over de pil en de overgang
Kan ik nog zwanger worden tijdens de overgang?
Ja. Tijdens de perimenopauze ovuleer je nog onregelmatig, dus zwangerschap is nog mogelijk. Anticonceptie blijft nodig totdat je 12 maanden geen menstruatie meer hebt gehad (en ouder bent dan 50).
Is de pil slechter voor je gezondheid op latere leeftijd?
Dat hangt af van je persoonlijke gezondheid, levensstijl en medische voorgeschiedenis. De pil verhoogt na je 40e iets het risico op trombose en hart- en vaatziekten, vooral bij vrouwen die roken of lijden aan overgewicht of hoge bloeddruk.
Moet ik overstappen op HST?
Niet per se. HST is bedoeld voor vrouwen met hevige overgangsklachten. Het bevat een mildere dosering hormonen dan de pil. Bespreek met je arts of dit een geschikte optie is voor jou.
Conclusie: de pil maskeert de overgang, maar stelt deze niet uit
Hoewel de pil – zeker bij doorslikken – overgangssymptomen tijdelijk kan onderdrukken, stelt deze de overgang niet uit. Je eierstokken blijven ouder worden en raken op natuurlijke wijze uitgeput. Dit proces verloopt onafhankelijk van kunstmatige hormonen.
Wil je weten waar je staat in dit proces? Overleg dan met je huisarts of overgangsconsulent. Samen kunnen jullie kijken naar de beste aanpak voor jouw situatie – of dat nu stoppen met de pil is, overstappen op een andere vorm van ondersteuning, of simpelweg goed geïnformeerd keuzes maken.
Tip van de redactie
Ben je tussen de 40 en 55 en wil je meer inzicht in je hormonale balans? Houd een symptoomdagboek bij, probeer stress te verminderen en ondersteun je lichaam met gezonde voeding, beweging en rust. De overgang is geen einde, maar een nieuwe fase vol potentie.
