PCOS, endometriose en vleesbomen (fibromen) zijn aandoeningen die miljoenen vrouwen wereldwijd treffen. Maar wist je dat deze aandoeningen disproportioneel vaker voorkomen bij vrouwen van kleur, en dan met name bij zwarte vrouwen, vrouwen met een Afrikaanse, Caribische, Zuid-Amerikaanse of Zuid-Aziatische achtergrond?
Toch krijgen ze zelden de juiste diagnose of passende zorg. Veel vrouwen worden jarenlang niet serieus genomen, krijgen te horen dat het ’tussen hun oren zit’, of worden simpelweg niet verwezen voor verder onderzoek. Het gevolg: pijn, vermoeidheid, vruchtbaarheidsproblemen en een gevoel van onzichtbaarheid.
In dit uitgebreide artikel leggen we uit:
- Wat PCOS, endometriose en fibromen precies zijn
- Waarom ze vaker voorkomen bij vrouwen van kleur
- Welke symptomen je niet mag negeren
- Hoe je de juiste diagnose en behandeling krijgt
- En hoe je als vrouw van kleur je lichaam weer kunt vertrouwen
Wat is PCOS, endometriose en wat zijn fibromen?
PCOS: Polycysteus Ovarium Syndroom
PCOS is een hormonale aandoening waarbij de eierstokken meerdere kleine eiblaasjes bevatten en er sprake is van een verstoorde hormoonbalans. Symptomen zijn onder andere:
- Onregelmatige of uitblijvende menstruatie
- Overmatige haargroei (hirsutisme)
- Acne
- Gewichtstoename
- Verminderde vruchtbaarheid
Volgens studies komt PCOS tot wel 65% vaker voor bij vrouwen van Afrikaanse afkomst dan bij witte vrouwen. Toch wordt het bij deze groep veel minder vaak gediagnosticeerd. Een studie gepubliceerd in het Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism stelt dat artsen symptomen bij vrouwen van kleur vaak minder snel als hormonaal interpreteren.
Endometriose
Endometriose is een chronische ontstekingsziekte waarbij weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder groeit, vaak op organen in de buikholte. Het veroorzaakt vaak:
- Hevige menstruatiepijn
- Pijn tijdens seks
- Vermoeidheid
- Darm- en blaasproblemen
- Vruchtbaarheidsproblemen
Onderzoek uit het American Journal of Obstetrics and Gynecology toont aan dat vrouwen van kleur gemiddeld vijf jaar langer wachten op een diagnose. Dit komt mede doordat pijnklachten bij zwarte vrouwen vaker worden onderschat of genegeerd.
Fibromen (vleesbomen)
Fibromen zijn goedaardige gezwellen in de baarmoeder. Ze komen extreem vaak voor bij vrouwen van Afrikaanse afkomst. Studies tonen aan dat meer dan 80% van de zwarte vrouwen fibromen ontwikkelt vóór hun 50e levensjaar.
Symptomen:
- Hevige menstruaties
- Pijn in onderbuik of onderrug
- Druk op blaas of darmen
- Moeheid door bloedarmoede
Soms blijven fibromen onopgemerkt tot ze groot genoeg zijn om zichtbare klachten te geven, wat bijdraagt aan late ontdekking.
Gerelateerd artikel: Waarom donkere vrouwen zwaarder door de overgang gaan
…
Bronnen en aanbevolen websites
- PubMed – PCOS en etniciteit
- Harvard Health – Endometriosis in women of color
- Thuisarts – Vleesbomen
- Zorg voor Kleur – Zorgprofessionals met culturele sensitiviteit
Waarom komt dit vaker voor bij vrouwen van kleur?
1. Genetische factoren
Bepaalde genetische variaties maken vrouwen van kleur gevoeliger voor hormonale disbalans, ontstekingen en snellere groei van myomen (vleesbomen).
2. Chronische stress en raciale belasting
Langdurige blootstelling aan stress door bijvoorbeeld micro-agressies, racisme, financiële druk en gebrek aan toegang tot passende zorg leidt tot verhoogde cortisolwaarden en hormonale verstoringen.
3. Voeding en leefomgeving
In veel gemeenschappen van kleur zijn ultrabewerkt voedsel, stress-eten en gebrek aan toegang tot gezonde keuzes (food deserts) een rol gaan spelen. Ook blootstelling aan chemische stoffen (zoals ftalaten in haarproducten) wordt in verband gebracht met het ontstaan van fibromen. De National Institutes of Health rapporteert een verhoogde concentratie van hormoonverstorende stoffen in verzorgingsproducten die populair zijn onder vrouwen van kleur.
4. Medisch racisme en genderbias
Veel artsen zijn (onbewust) geneigd om klachten van zwarte vrouwen minder serieus te nemen. Klachten worden afgedaan als ‘normaal’, ‘stress’ of ‘cultureel bepaald gedrag’. Daardoor vindt er later diagnostiek plaats, met ernstiger complicaties tot gevolg.
Uit een Amerikaans onderzoek (2016) blijkt dat zwarte vrouwen gemiddeld 4 tot 11 jaar langer moeten wachten op een diagnose van endometriose dan witte vrouwen, ondanks vergelijkbare klachten.
De impact op dagelijks leven
De symptomen van PCOS, endometriose en fibromen kunnen verwoestend zijn voor het dagelijks functioneren:
- Pijnstillers gebruiken om te kunnen werken
- Seks vermijden uit angst voor pijn
- Sociale activiteiten afzeggen door vermoeidheid
- Ongemak en schaamte door hevige menstruaties
Daarnaast ervaren veel vrouwen angst, depressieve gevoelens en een laag zelfbeeld doordat hun klachten worden gebagatelliseerd of niet erkend.
Diagnosestelling: hoe krijg je duidelijkheid?
Laat je doorverwijzen naar een gynaecoloog en vraag nadrukkelijk om:
- Inwendig onderzoek (echo)
- Bloedonderzoek (hormonen, ijzer, ontstekingswaarden)
- Eventueel een kijkoperatie bij vermoeden van endometriose
- Cyclusmonitoring met een app (zoals Clue, Flo of Cycles)
Laat je niet afschepen met pijnstillers of de pil als symptoombestrijding. Een duidelijke diagnose is essentieel.
Behandelopties per aandoening
PCOS
- Leefstijlinterventies (suikerarm eten, stressreductie)
- Metformine (bij insulineresistentie)
- Hormoontherapie of cyclusregulatie
- Supplementen zoals inositol, vitamine D en zink
Endometriose
- Pijnstilling of hormonale onderdrukking
- Chirurgische verwijdering van endometriosehaarden
- Anti-inflammatoire voeding (zoals kurkuma, groene bladgroenten, gember)
- Bekkenbodemtherapie
Fibromen
- IJzersuppletie bij bloedarmoede
- Myoomen embolisatie of verwijdering via operatie
- Hormoonbehandelingen
- Natuurlijke opties zoals groene thee-extract, castoroliepakkingen, voeding met fyto-oestrogenen (bijv. lijnzaad, tofu)
Wat kun je zelf doen als vrouw van kleur?
1. Luister naar je lichaam
Laat je niet aanpraten dat je je aanstelt. Jij kent je lijf het beste.
2. Zoek een arts die jou serieus neemt
Vraag om second opinions als je je niet gehoord voelt. Kijk of er zorgverleners zijn met kennis van vrouwen van kleur (bijv. via Zorg voor Kleur of gespecialiseerde vrouwenzorgklinieken).
3. Let op voeding en hormoonverstoorders
- Eet onbewerkt, ijzerrijk, en ontstekingsremmend (denk aan groenten, kurkuma, omega-3)
- Vermijd plastic verpakkingen, parfumrijke producten, parabenen en siliconen
4. Praat erover met andere vrouwen
Doorbreek het taboe. Deel je ervaring, luister naar anderen en zoek steun. Samen maken we onzichtbare klachten zichtbaar. Overweeg om je verhaal te delen op platforms zoals VitaleaFit.nl, zodat anderen zich ook gehoord voelen.
FAQ
1. Hoe weet ik of ik fibromen heb?
Als je hevige menstruaties, buikpijn, druk op je blaas of langdurige vermoeidheid ervaart, vraag dan om een echo bij je huisarts of gynaecoloog.
2. Kan PCOS vanzelf overgaan?
Nee, maar met de juiste aanpak kun je de klachten sterk verminderen en je cyclus verbeteren.
3. Moet ik bang zijn voor een operatie bij endometriose?
Niet altijd. Een operatie kan verlichting geven als andere behandelingen niet werken, maar wordt pas overwogen als het echt nodig is.
4. Wat zijn natuurlijke manieren om klachten te verminderen?
Denk aan een ontstekingsremmend dieet, stressreductie, magnesium, omega 3, en adaptogenen als ashwagandha. Bespreek dit met je arts.
5. Waarom hoor ik hier zo weinig over?
Omdat gezondheidsklachten bij vrouwen van kleur nog vaak onzichtbaar zijn in de media én in de medische wereld. Daarom is delen zo belangrijk.
Herken jij je in dit verhaal? Of wil je jouw ervaring met PCOS, endometriose of fibromen delen om anderen te helpen?
Mail ons op support@vitaleafit.nl en wie weet publiceren we binnenkort jouw verhaal (anoniem of met naam) op VitaleaFit.nl om andere vrouwen van kleur te inspireren, informeren en te laten voelen dat ze niet alleen zijn.
