Wat is Ikigai? Het geheim van een lang, gezond en zinvol leven na je 40e
Veel vrouwen tussen de 40 en 60 jaar bereiken een punt waarop ze zich afvragen: “Is dit het nou?” Na jarenlang zorgen, werken, aanpassen en presteren komt er vaak een fase waarin je voelt dat er iets ontbreekt. Je leeft wel, maar het voelt alsof je op de automatische piloot staat. Herkenbaar?
Dat is precies waarom het Japanse concept Ikigai zoveel vrouwen aanspreekt. Het helpt je om opnieuw richting te geven aan je leven en contact te maken met wat jou écht energie, betekenis en voldoening geeft.
Wat betekent ikigai?
Ikigai (生き甲斐) is een Japans begrip dat zich laat vertalen als: datgene waarvoor je ’s ochtends je bed uit komt. Letterlijk betekent het:
- Iki = leven
- Gai = waarde, betekenis
In Japan is ikigai geen grootse levensmissie. Het kan juist in de kleine dingen zitten: een ochtendwandeling, zorgen voor je kleinkind, iets maken met je handen of iemand helpen. Het is de balans tussen wat je leuk vindt, goed kunt, wat de wereld nodig heeft én waar je eventueel mee in je levensonderhoud kunt voorzien.
De vier pijlers van ikigai
Volgens het populaire boek Ikigai – Het Japanse geheim voor een lang en gelukkig leven van Héctor García en Francesc Miralles ontstaat jouw ikigai daar waar vier elementen elkaar overlappen:
- Wat je graag doet (je passie)
- Waar je goed in bent (je talenten)
- Wat de wereld nodig heeft (je missie)
- Waar je voor betaald kunt worden (je beroep)
Wanneer deze vier gebieden samenkomen, ontstaat er een diepe bron van motivatie, voldoening en innerlijke rust. Je hoeft daarvoor geen carrière te veranderen. Je hoeft niet te verhuizen naar een bergdorp. Je hoeft alleen maar opnieuw te luisteren naar jezelf.
Waarom ikigai belangrijk is na je 40e
Vanaf je veertigste verandert er veel:
- Je lichaam reageert anders op stress en voeding
- De overgang brengt emotionele en hormonale shifts
- Kinderen worden zelfstandiger of gaan het huis uit
- Je begint terug te kijken op je leven én vooruit te denken
Veel vrouwen ervaren dat ze zichzelf zijn kwijtgeraakt. Je doet nog steeds alles voor iedereen, maar wie zorgt er voor jou? Ikigai helpt je om die verbinding met jezelf te herstellen.
Mijn persoonlijke ervaring met ikigai
Een paar jaar geleden zat ik op een ochtend aan de keukentafel. De zon scheen naar binnen, mijn koffie werd koud, en ik zat daar… leeg. Niet verdrietig, niet boos, niet moe. Gewoon… leeg.
Ik had geslapen. Ik had gegeten. Ik had niks om over te klagen. En toch dacht ik:
“Is dit het nou?”
Ik had een huis, werk, een kind dat me nodig had, lieve mensen om me heen. Maar ik voelde me verdwaald in mijn eigen leven. Alles draaide om ‘moeten’. Opstaan. Zorgen. Werken. Ruzietjes sussen. Boodschappen. Opruimen. Mezelf bij elkaar rapen. En dat dan weer herhalen.
Er was niks mis. Maar er was ook niks dat me écht raakte.
Ik merkte het aan de kleine dingen:
- Ik vergat waarom ik een kamer was binnengegaan
- Ik voelde me kortaf terwijl ik dat niet wilde zijn
- Mijn energie was weg vóór de dag echt begon
Op een avond las ik toevallig over ikigai. Iets aan dat woord raakte me. Het voelde als thuiskomen in een taal die ik nooit eerder had gesproken. Ik begon vragen op te schrijven, zonder oordeel:
- Waar werd ik vroeger blij van?
- Wat deed ik altijd graag, gewoon voor mezelf?
- Wat gaf me energie zonder dat ik daar iets voor terug moest krijgen?
En langzaam kwam er iets in beweging.
Ik begon weer te schrijven, iets wat ik als kind al deed. Niet voor werk, niet voor likes, maar omdat het me rust gaf.
Ik zei vaker nee tegen wat niet klopte. En ja tegen wat licht voelde.
Mijn ikigai?
Die zit niet in één groot plan. Die zit in momenten waarop ik mezelf weer voel: als ik anderen help via VitaleaFit, als ik stilte opzoek, als ik gewoon even ademhaal.
Hoe ontdek je jouw ikigai?
Het begint met vertragen. Je hoeft niet meteen alles te weten of te veranderen. Stel jezelf de volgende vragen:
- Wat gaf je vroeger plezier?
- Waar krijg je energie van, ook als je moe bent?
- Wat vind je belangrijk in de wereld?
- Wat doe je moeiteloos, zelfs als het inspannend is?
- Waar zeggen mensen vaak over: “Jij bent daar zo goed in”?
Schrijf alles op. Leg het naast elkaar. En kijk of je een patroon ziet. Misschien zit jouw ikigai in verbinden, creëren, zorgen of inspireren. Misschien leef je al gedeeltelijk je ikigai, maar is het tijd om het meer ruimte te geven.
Wat zeggen de Japanners zelf?
Op het Japanse eiland Okinawa – waar opvallend veel mensen ouder dan 100 worden – is ikigai een onderdeel van het dagelijks leven.
Zij zeggen:
- Blijf nieuwsgierig, ook op je 70e of 80e
- Eet licht (hara hachi bu = eten tot je 80% vol zit)
- Zorg voor een sociaal netwerk (moai)
- Doe elke dag iets kleins dat je blij maakt
Kortom: ikigai is een levenshouding. Niet groots, niet commercieel. Maar puur, kalm en vol aandacht.
Kleine voorbeelden van ikigai in het dagelijks leven
- Een vrouw van 53 die weer begint met schilderen en haar werk op lokale markten deelt
- Een vrouw van 47 die haar liefde voor gezonde voeding inzet om andere vrouwen in de overgang te helpen
- Een vrouw van 62 die haar dagen vult met tuinieren en vrijwilligerswerk
Je hoeft de wereld niet te veranderen. Je hoeft alleen trouw te zijn aan wat jou voedt.
Praktische tips om vandaag te starten met je ikigai
- Begin elke dag met een moment voor jezelf (5 minuten stilte, thee, schrijven)
- Maak een lijstje van 10 dingen waar je blij van wordt
- Plan wekelijks een activiteit waar je naar uitkijkt
- Zoek verbinding met gelijkgestemden
- Durf los te laten wat je geen energie meer geeft
Veelgestelde vragen over Ikigai
1. Moet ik mijn baan opzeggen om mijn ikigai te volgen?
Nee, absoluut niet. Je kunt je ikigai ook buiten je werk beleven. In je vrije tijd, in relaties, in kleine rituelen. Maar als je werk totaal geen voldoening meer geeft, kan het wel zinvol zijn om te onderzoeken wat er anders kan.
2. Wat als ik mijn ikigai nog niet weet?
Dat is heel normaal. Zie het als een ontdekkingstocht. Je hoeft het niet meteen te weten. Kleine stappen brengen je dichterbij.
3. Kan ik meerdere ikigai’s hebben?
Zeker. Het is geen vaste definitie. Je ikigai kan zich ontwikkelen in fases, of zich uiten in meerdere gebieden tegelijk.
4. Wat als mijn omgeving het niet begrijpt?
Je hoeft niemand te overtuigen. Jij mag kiezen voor een leven dat bij jou past. Soms inspireer je anderen juist door trouw te zijn aan jezelf.
5. Is ikigai cultureel gebonden?
Hoewel het uit Japan komt, is het toepasbaar voor iedereen. De kern – leven met zin en richting – is universeel.
Meer lezen?
📘 Ikigai – Het Japanse geheim voor een lang en gelukkig leven
Door: Héctor García & Francesc Miralles
Te koop als hardcover, e-book of luisterboek via bol.com of Bruna.
Heb jij jouw ikigai al gevonden? Of sta je op een kruispunt in je leven en weet je even niet welke richting bij je past?
👉 Laat dan hieronder een reactie achter. We zijn benieuwd naar jouw verhaal.
👉 Of stuur ons een bericht als je iets wilt delen wat je liever privé houdt.
👉 En wil je op de hoogte blijven van nieuwe blogs en inspiratie voor vrouwen 40+? Volg ons dan op Pinterest of schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
Lees ook;
👉 Wat helpt echt bij hormonale disbalans?
👉 Rust in je hoofd: tips bij piekeren en onrust
📚 Meer achtergrondinformatie over ikigai:
