Voor veel vrouwen is de overgang een periode van fysieke veranderingen. Maar wat vaak onderbelicht blijft, is dat deze levensfase óók een diepe innerlijke verschuiving teweeg kan brengen. Rond de leeftijd van 40 tot 55 jaar ontstaat er ruimte voor reflectie, bewustwording en herwaardering van het leven. Juist in deze kwetsbare, maar krachtige fase, kunnen oude trauma’s, onverwerkte emoties of diepgewortelde patronen naar de oppervlakte komen.
Overgang & emoties: waarom oude pijn nu omhoog komt. Wat is een emotionele reset?
Een emotionele reset betekent dat je niet alleen lichamelijk verandert, maar ook op emotioneel en psychologisch vlak een soort herstart ervaart. Je blik op het verleden, je relaties, je zelfbeeld en je levenskeuzes komt in een ander licht te staan. Voor veel vrouwen voelt dit als:
- Loslaten van wie je ‘moest’ zijn
- Vragen over zingeving, identiteit en eigen behoeften
- Onverklaarbare gevoelens van verdriet, boosheid of leegte
- Herinneringen of emoties die je lang hebt weggestopt
Waarom juist tijdens de overgang?
Tijdens de overgang neemt de productie van oestrogeen en progesteron af. Deze hormonen beïnvloeden niet alleen je vruchtbaarheid, maar ook je stemming, zenuwstelsel en stressrespons. Hierdoor kun je gevoeliger worden voor:
- Prikkels
- Emoties
- Stress of oude pijn
Daarnaast is dit vaak een levensfase waarin kinderen uit huis gaan, ouders ouder worden of overlijden, relaties veranderen en carrières verschuiven. Al deze veranderingen kunnen een diepere laag van jezelf naar boven halen.
Oude trauma’s die naar boven kunnen komen
Soms weet je niet eens dat iets een trauma is geweest totdat je het opnieuw voelt. Voorbeelden:
- Jeugdtrauma’s zoals afwijzing, emotionele verwaarlozing of pesten
- Seksuele grensoverschrijding (ook als het nooit uitgesproken is)
- Relaties waarin je jezelf verloor of je stem kwijtraakte
- Langdurige zorg voor anderen ten koste van jezelf
- Onverwerkte rouw of verlieservaringen
De overgang kan voelen als een interne storm, maar ook als een uitnodiging tot heling.
Neurologische veranderingen: je brein verandert mee
Minder bekend is dat de hersenen tijdens de overgang ook neurologisch reorganiseren. Oestrogeen beïnvloedt onder andere:
- Geheugenfuncties
- Slaapregulatie
- Emotionele verwerking
Doordat de hormonale aansturing verandert, kunnen oude herinneringen, angsten of emoties letterlijk weer naar boven komen, alsof je brein ruimte maakt voor opruiming en nieuwe patronen.
De overgang als spirituele ontwaking
Voor sommige vrouwen betekent deze periode ook een spirituele verschuiving:
- Je krijgt meer behoefte aan stilte, natuur, creativiteit of betekenisvolle verbindingen
- Je komt los van sociale rollen als moeder, partner, zorggever of werknemer
- Je intuïtie wordt sterker, net als het verlangen naar authenticiteit
In veel culturen wordt dit moment gezien als de geboorte van de wijze vrouw – iemand die leeft vanuit innerlijk weten in plaats van uiterlijke verplichtingen.
Lichamelijke signalen van emotionele blokkades
Oude pijn kan zich ook fysiek uiten:
- Hartkloppingen of druk op de borst (zonder medische oorzaak)
- Pijn in nek, schouders of onderrug
- Darmklachten of hoofdpijn
Deze psychosomatische klachten zijn geen inbeelding, maar een signaal dat je lichaam spanning of onverwerkte emoties vasthoudt.
Hoe ga je hiermee om?
Het erkennen van deze emoties is de eerste stap. Onderdrukking leidt vaak tot fysieke of mentale klachten. Wat kan helpen:
- Schrijven of journaling: geef woorden aan wat je voelt
- Therapie of coaching: EMDR, lichaamsgerichte therapie of systemisch werk
- Meditatie en ademwerk: om spanning los te laten en in contact te komen met je lijf
- Creatieve expressie: schilderen, dans, muziek
- Praten met andere vrouwen: herkenning en verbinding helpen bij verwerking
Zelfcompassie als sleutel
In plaats van jezelf af te vragen “Wat is er mis met mij?”, kun je ook vragen: “Wat wil er eindelijk gevoeld of geheeld worden?” Zelfcompassie is essentieel in dit proces. Je hoeft het niet allemaal op te lossen. Soms is aanwezig zijn bij wat er is, al genoeg.
Reflectievragen om zelf mee aan de slag te gaan
Wil je ontdekken wat er bij jou speelt? Stel jezelf deze vragen:
- Wat maakt mij de laatste tijd sneller emotioneel?
- Wat heb ik als kind of jongvolwassene niet kunnen uiten?
- Welke rol speel ik al te lang die niet meer bij me past?
- Wat wil mijn lichaam mij vertellen?
- Waar verlang ik écht naar?
Schrijf je antwoorden zonder oordeel op en kijk er met mildheid naar terug.
Leestips & inspiratie
Wil je je verder verdiepen? Dit zijn waardevolle bronnen:
- De overgang als kracht – Christiane Northrup
- Vrouwenlichaam, vrouwenwijsheid – Christiane Northrup
- De Tao van Vrouw-zijn – Diane Stein
- Podcast: De wijze vrouw (NL)
Lees ook;
👉 Mindful ouder worden en verbonden blijven met je waarden
👉 Zelfzorg en grenzen stellen: hoe je je energie bewaakt na je 40e
Tot slot
De overgang is niet alleen een eindpunt van vruchtbaarheid, maar ook een poort naar persoonlijke groei. Het kan pijnlijk zijn om oude lagen te doorvoelen, maar het opent ook de weg naar een leven dat meer in lijn is met wie je werkelijk bent. Gun jezelf de tijd, de ruimte en de liefde om door deze reset te gaan. Je verdient het.
Wil je meer weten over de emotionele kant van de overgang? Bekijk ook onze andere artikelen over zelfzorg, stress, relaties en innerlijke groei bij vrouwen 40+.
🔗 Externe links:
- Waarom de overgang emoties versterkt – gezondheidsnet.nl
- De overgang als moment van innerlijke reflectie – vuurvrouw.nu
